डोहाळजेवण.......

प्रत्येक मुलीच्या आयुष्यात असा एक दिवस येतो. सगळ्यांना हवीहवीशी गोड बातमी कानावर येते. सगळ्यांच्या मनात आनंद उत्साह. तिच्याही मनात असतो अपार आनंद. पण त्याबरोबर असते एका कोपऱ्यात कुठेतरी एक अनामिक भीती, थोडं जवाबदारीचं ओझं. पण सगळ्यात सुखद वाटतं ते एकच..."मी आई होणार"

"आई".... अनेकांनी अनेक प्रकारे वर्णन केले आहेच. पण मला वाटतं "आकलनापलीकडचं ईमान" म्हणजे आई. बाळाशी जी नाळ जोडली जाते ती कायमचीच. बाळ जन्माला आल्यानंतर ती physically कापली तरी वात्सल्याच्या रुपात किंवा काळजीच्या रुपात आई कायम जोडलेलीच राह्ते.

आता हे आईपण येतं कुठून? अत्यंत चंचल, हळवी, असमजूतदार मुलीचं अचानक वास्तल्यमूर्तीत रुपांतर होतं कसं? बाळ पोटात असल्यापासून जपण्याचे संस्कार रुजत जातात. दिसामासांनी जसं ते आकार घेत असतं तसंच तिच्याही नकळत तिच्यातलं आईपण जन्माला येत असतं.

डॉक्टर, सोनोग्राफ़ी, iron, folic, गर्भसंस्कार, व्यायाम सगळं काही सुरु होतं. बाळगुटी, शेक , खाणंपिणं यावर सगळ्यांचे सल्लेही सुरु होतात. How to develop your baby's intelligence? असे क्लासही सुरु होतात. पण ह्या सगळ्यात आई कसं व्हायचं हे कुणीच शिकवत नाही. आता तुम्ही म्हणाल त्यात शिकवायचं काय?. .... पूर्वीची गोष्ट वेगळी होती. मुलात मूल वाढत होत. जेवत होतं शिकत होतं. पण सध्याच्या जमान्यात सगळं काही Best देण्याच्या मागे फ़िरताना होणारी दमछाक वेगळी आहे. अनेक भावंडांवरुन एकुलत्या एक अशा उरलेल्या पिढीवर अपेक्षांचा डोंगरही तेवढाच मोठा आहे. Cut Throat competition आणि Reality shows च्या गराड्यात बालपण हरवतय. आई होणं म्हणजे ह्या सगळ्याचं जाणतं भान असणं. झापडं लावून पळण्याऐवजी का? हा प्रश्न पडणं गरजेचं आहे. Ready, Instant, immediate असं सगळं हवं असताना मूल वाढवताना लागणारा Patience शिकवणं गरजेचं आहे. मुबलक पैसा आणि सुबत्ता असली तरी ’नाही" म्हणण्याचा अधिकार शिकवणं गरजेचं आहे.

बाळासाठी जीव तुटत असताना स्वत:च्या करियरची होणारी ओढाताण, शाळांचे प्रवेश, अवास्तव मागण्या, मुलांचे हट्ट, सगळीकडे सगळं पुरवताना "आई" ची होणारी ससेहोलपट खरंच अवघड आहे.

ह्या सातव्या महिन्याच्या उंबरठ्यावर डोहाळजेवणाच्या निमित्ताने हे सगळं बोलावसं वाटलं. फ़ुलांनी सजवताना, झोपाळ्यावर झुलवताना प्रार्थना एवढीच की तुझी चित्तवॄत्ती आनंदी राहू दे. दोह्रुद असलेल्या तुझ्या सर्व इच्छा पूर्ण होऊ दे. सगळं काही सुखरूप होईलच. आईपण येतंच ते सजगपणे निभावण्यासाठी हा सारा अट्टाहास. नऊ महिने होणारे सगळे कष्ट त्या इवल्याशा जिवाच्या दर्शनाने शमतात आणि मनातल्या सगळ्या प्रश्नांना आपोआप उत्तरे मिळतात.



सुखावलेल्या धरतीत जेव्हा अंकूर रुजतो
आई हे नातं खरं तर तेव्हाच सुरु होतं

स्वप्नं फ़ुलतात,
डोहाळे लागतात,
इवलीशी पावले चाहूल देतात
धडधडत्या काळजाचा नाद सुरु होतो ...
आई हे नातं खरं तर तेव्हाच सुरु होतं

कसं होईल? काय होईल?
अगणित प्रश्नांची घाई
कळा देताना खूप खूप
दुखतं का गं आई ?
सगळं काही सोसायचं बळ जेव्हा येतं ...
आई हे नातं खरं तर तेव्हाच सुरु होतं

थोडी चिडचिड होते
थोडी तडफ़ड होते
करियर की बाळ
अशी स्पर्धा सुरु होते
इवल्याश्या जिवणीचाच मोह जडू लागतो ...
आई हे नातं खरं तर तेव्हाच सुरु होतं

ते हसणं ते बोलणं
ते रांगणं नि धडपडणं
काळजीच्या काजळीनं
काळजाला गाठणं
सुखाचा अश्रू जेव्हा डोळ्यालगत येतो ...
आई हे नातं खरं तर तेव्हाच सुरु होतं

पळू नकोस लागतं
हे सांडतं ते भाजतं
जरा थोडं ऐकलं तर
सांग तुझं कात जातं
माझ्यातल्या आईला जेव्हा माझ्या आईचं मन कळतं ...
आई हे नातं खरं तर तेव्हाच सुरु होतं